Komunitet

HANKA

  • Published in Krijimtari
Nga: Artan Gjyzel Hasani

Sapo ka zbardhur dita dhe unë kam mbetur për karburant në një fshat që nuk ia di emrin.

Ndodhet rrëzë një mali të lartë. Nga kjo kuptoj se dielli lind vonë në këto anë. Në pritje të ndonjë makine që mund të kalojë aty pari, ulem në një pijetore dhe porosis të vetmen pije që ofrohet. Raki mani. 
Edhe pse akoma herët pijetorja është pothuajse plot.

Ndërsa rrëkëllej gllënjkat e para, befas dëgjoj pijanecët e pagjumë t’i thonë shoshoqit “E çmëndura…e çmëndura…” dhe të gjithë vërsulen jashtë. Nga kurreshtja dal edhe unë.
Ata kanë vënë në mes një grua plakë të veshur keq e mos më keq që po kalon çalë çalë anës xhadesë dhe e pështyjnë dhe e qëllojnë me gurë. Plaka përpiqet të vrapojë, por rrëzohet. Në momentin që burrat i afrohen duke qeshur e bërë rromuze, unë futem mes tyre dhe plakës dhe ua heq nga duart të shkretën. Ata stepen një çast. Pastaj duke qeshur të kënaqur dhe pa harruar të më shajnë edhe mua nëpër dhëmbë kthehen në pijetore.

Afrohem, i jap dorën plakës dhe e ngre. Në rrugë jemi vetëm unë dhe plaka. Ajo vazhdon rrugëtimin e qetë tanimë, e pa frikësuar…ndalon për një hop me bastunin drejt ca rrënojave pa çati që shfaqen në horizont dhe vazhdon përsëri ashtu çalë çalë… 
E shoqëroj disa metra dhe pastaj ajo kthehet nga unë si për të më thënë të ndaloj. Mbaj hapat, ndërsa ajo këmbadorazi merr lart një shtegu shelgjesh. Ndjej kureshtjen të më bluajë dhe kështu e ndjek plakën në largësi, këtë herë pa dijeninë e saj.

Shtëpia ndodhet majë një kodre. Nganjëherë më duket se të gjitha shtëpitë e tregimeve ndodhen në të njëjtin vend, aty majë kodrës, sovrane mbi pejsazhe të përflakura perëndimesh në muzg dhe mjegullash të davaritura mëngjeseve. Edhe vetë kodra ashtu si simotrat e saj letrare ngrihet mbi një lumë që në verë i ngjan një rrëkeje mes shelgjesh, kurse në dimër duket se përmbyt ngastrat e vogla të fshatarëve dhe kujtimet e tyre. Muret e saj janë rrëzuar dhe ringritur disa herë. Tashmë gjysëm të rrënuar. Rrëzohen kollaj kur nuk janë mure kujtimesh. Pemët përreth shtëpisë janë të reja, dhe nga heshtja që mbizotëron kudo përreth kuptoj se edhe zogjtë e dikurshëm kanë humbur udhë. I vetmi që duket se ka mbetur i pandryshuar është pragu. I madh. I gjërë. Prej guri të qëmotit. I bardhë. I lëmuar nga rrëke kujtimesh.

Plaka ulet në cep të tij. I ka hequr rrobat dhe tashmë është e tëra lakuriq. Kruspull me këmbët mbledhur. Lakuriq dhe s’bëzan. Flokët e zbardhur i derdhen supeve të dobëta dhe shpinës kockëlëkurë. Gjinjtë e fishkur ku shquhen veç thithat mavi i varen mbi barkun plot rrudha. Një tufë e thinjur ia mbulon fundbarkun. Duart me damarë të mëdhenj blu mbi gjunjët e dobët që bashkojnë pulpat thatanike më një palë eshtra të mbuluara nga një lëkurë borë e bardhë. E bardhë dhe e palëvizur siç është më shëmbëllen me një statujë antike mermeri të harruar prej shekujsh aty dhe tashmë të plakur nga harresa. Nganjëherë statujat plaken më shpejt se modeli. Thinjat zhvendosen nga koka e modelit në shemrën e mermertë ashtu si edhe ftohtësia e mermerit mund të ndodhë të lëvizë drejt shpirtit të modelit. E palëvizur si një statujë. E stërlashtë. E thinjur. Mes mureve të rrënuara më duket madhështore kjo plakë lakuriq me vështrimin…Zakonisht nëpër rrëfenja ai vështrim tretet larg drejt asgjëkundit. Por jo. Vështrimi i saj nuk tretet larg, por rrëzohet aty pranë, përdhe.

Nga shpatulla e malit shfaqen rrezet e para të diellit. Bien mbi kodrën, pastaj mbi rrënojat dhe përthyen të shndritshme mbi pragun e bardhë. Me lëvizje të buta e të ngadalta duart e plakës nisin të fërkojnë pragun e lëmuar. E prekin sikur e përkëdhelin. Dalloj plakën të levizë buzët sikur flet diçka, por nuk e dëgjoj qartë se çfarë thotë. Përulet mbi pragun. E sheh siç shohim një njeri. Në heshtje i tund kokën bashkëbiseduesit të saj të gurtë.
Befas plaka përulet edhe më dhe ndalon buzët mbi pragun. Po e puth. Po e puth kudo atë prag. E puth pa ndërprerë përkëdheljen që i jep me duart e fishkura. Duket sikur po e merr me të mirë….sikur po i lutet…sikur po e tundon ta bëjë të sajin…Po i përgjerohet…Po e josh pragun. Papritur, me një lëvizje që më ngjason me ato të një lozonjareje, plaka shtrihet në tërë gjatësinë e pragut…puthit trupin mbi gurin e lëmuar dhe mbyll sytë…Ka hapur krahët anash pragut si në një përqafim. Po e përqafon. Trupi i dobët nis të lëvizë mbi të. Fërkohet ngadalë pas tij. Pastaj lëvizjet e saj bëhen më të forta. Më të shpejta. E ka ngritur trupin dhe duket sikur i ka hipur një kali të bardhe dhe e nget me revan. Guri dhe plaka janë puthitur dhe duken si një trup i vetëm. Lakuriq të dy. Të bardhë. Gjinjtë e fishkur i ka ngjeshur pas pragut, ndërsa kofshët thatanike si krahët e saj e kanë prangosur të gjithin pragun. Pragu nuk duket fare nën trupin e plakës. Është mundur. Dorëzuar. Pas një grime plaka shtrihet e lodhur në kurriz…Ndoshta e shplodhur. Sytë i ka të mbyllur.Dielli rrezaton mbi thinjat dhe trupin e saj të bardhë si dëborë. Ka ngrirë përsëri si statujë e mermertë.

Kur kthehem ne pijetore rakia ime e manit është aty e patrazuar. Edhe makina ime pa benzinë duhet të jetë diku në anë të xhadesë. Përveç pijanecëve të pagjumë në pijetore gjej fëmijë që duken të rritur para kohe, edhe pse në këtë fshat shumë gjëra duken sikur kanë mbetur pas saj…. 
I pyes për plakën. 
“Kush more? E çmëndura? Ajo plaka që zhvishet lakuriq? Hahahaha..po ajo është e çmëndur…Ashtu ka qenë gjithnjë, thonë pleqtë…”, më përgjigjet gjindja pothuajse njëzëri. 
“Budallaçkë ajo..budalla ai që merret me të…”, më thumbon dikush, mesa duket, një nga pijanecët e pagjumë të mëngjesit. Mbetem i heshtur. Paguaj rakinë time dhe largohem.

Papritur nga pijetorja shkëputet një burrë i moshuar që më bën shenjë të ndaloj.. Më ka sjellë një bidon benzinë. E falenderoj me mirënjohje. Duket sikur do të më thotë diçka. Niset të ikë, bën ca hapa dhe kthehet përsëri. 
“Zotëri…Nuk është ashtu siç të thanë ata historia e Hankës apo të çmëndurës, siç e quajmë ndryshe. Shumë vite më parë Hanka jetime erdhi të martohej në këtë fshat. Atje te ajo shtëpi. Në të ri të saj ka qenë e bukur shumë Hanka, thonin pleqtë.. Dhe u marros pas bukurisë së saj ai. Dhe e donte shumë ai. Aq shumë sa thonë se kish vrarë për hir të saj. E donte shumë ai, por jo aq sa ajo. Jo aq sa ajo. Ditën e dasmës thonë se Hanka nuse kish ardhur hypur mbi një at të bardhë. Por kali nuk e kish kapërcyer pragun e shtëpisë. Kish turfulluar i trembur. Kish tentuar disa herë, por çdo herë pragu e prapsonte. Në fund ati ish ngritur kas në dy këmbë dhe e kish rrëzuar Hankën përdhe. Njerëzia e kishin marrë këtë gjë si shenjë të Perëndisë dhe kështu martesa nuk u bë. “Punë të djallit”, thanë. Dhe ai e kishte frikë djallin si të gjithe. Hankën e përzunë nga fshati po atë ditë dhe nuk e pamë më….Një muaj më vonë ai u martua me një grua tjetër. Kësaj here kali e kaloi pragun dhe kështu u bë dasëm e madhe dhe ata lindën shumë fëmijë, por lufta dhe sëmundjet e shfarrosën tërësisht atë familje të madhe. Më pas shtëpia mbeti e braktisur u prish…muret iu rrrëzuan fare dhe mbeti ashtu siç e pe ti…vetëm ai pragu i bardhë…Shumë vite më vonë në fshat u shfaq një grua plakë, endacake, me një shkop në dorë e çalë çalë, kokë e këmbë e mbuluar. Ne nuk e njihnim se ishim fëmijë, por pleqtë e fshatit e njohën. Ishte Hanka. E ndoqëm atë ditë nga pas dhe ajo shkoi te ajo shtëpi, ndaloi te pragu, u zhvesh lakuriq dhe u shtri mbi të. Atë ditë ia ngjitën emrin “e çmëndura” dhe siç e sheh edhe fëmijët tanë me atë emër e njohin. Vjen një herë në vit herët në mëngjes dhe ikën sapo perëndon dielli.”

Ndez një cigare, më pas makinën dhe nisem. Një e përpjetë e fortë drejt kodrës. 
Po bie nata. Nga rruga pragu nuk duket fare, ndërsa vështrimi im përshëndet për të fundit herë rrënojat që në këtë orë të vonë duken si duar të errëta që përjetësisht i kërkojnë diçka qiellit…

(2010, nga vëllimi me tregime "Rutina Perfekte" bot. 2016)

Tagged under Artan Gjyzel Hasani