Kolumnist

Dendias në Tiranë për të bërë presion mbi Shqipërinë - Nga Enver Bytyçi

Enver Bytyçi

Ministri i Jashtëm i Greqisë, Nikos Dendias, nuk njihet për ndonjë agresivitet të dukshëm, së paku kundër Shqipërisë. Por ashtu si kolegët e tij të mëparshëm, edhe ai ka mohuar ekzistencën e problemit çam dhe ka zvarritur zgjidhjen e konfliktit midis dy vendeve e që lidhet me Ligjin e Luftës të tetorit 1940. Por nuk kemi parë të kërcënojë me bllokimin e integrimeve europiane për Shqipërinë, një praktikë kjo të cilën e ka vuajtur dhe po e vuan Maqedonia e Veriut si me Greqinë edhe me Bullgarinë. Kjo ndodhi ditën e sotme gjatë vizitës së tij në Tiranë.

Shqipëria është vendi i vetëm në rajon pa asnjë problem të derisotëm më fqinjët, së paku pas vitit 1999. Por ky avantazh nuk u shfrytëzua për ta përshpejtuar integrimin në BE. Pra, nuk plotësoi kriteret e avanacimit të këtij integrimi. Sidomos prej vitit 2014 e deri në ditët e sotme. Dhe Greqia, duke parë se Shqipëria nuk punon për integrimin europian, sepse ka në agjendë korrupsionin, autokracinë dhe konfliktin politik, nuk është treguar agresive dhe nuk ka kërcënuar me veton e saj. Sot ministri Dendias e paralajmëroi veton e vendit të tij, nëse Shqipëria "ngre probleme "të paqena"ndaj saj".

Ai u shpreh se “Marëdhëniet tona janë zhvilluar shumë mirë. Ligji i Luftës është diçka që duhet të shkëputemi dhe do të bashkëpunojmë këtu”. Por vazhdoi me pjesën tjetër, përtej "zhvillimit shumë të mirë të këtyre marrëdhënieve". Nikos Dendias tha: “Dua të jem i çiltër. Ne duhet të diskutojmë mbi çështje praktike, çështje që kanë të bëjnë me palën greke. Nuk mendoj, tha, se gjërat janë ashtu fiks siç paramendohen. Të mos krijojmë çështje që nuk janë ekzistuese, sepse kjo gjë do na çojë në pasojat e niveleve të shumëfishta ku Greqia pastaj do të vendosë çështje të tjera që kanë të bëjnë me itinerarin tuaj në Evropë”.

Kush e lexon këtë deklaratë ve re me lehtësi dy paralajmërime:

Së pari, se Shqipëria do të duhet ta pranojë pa kushte, pa kundërshti, pa klauzola dhe me dashamirësi Marrëveshjen e Detit dhe vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë. Pra Tirana zyrtare nuk duhet të kërkojë që ishujt të përjashtohen nga pika fillestare e matjes dhe të mos reagojë kundër 12 miljeve det që duhet t'i shkojnë Greqisë. Vetëm nëse vija kufitare detare e Greqisë zgjerohet nga gjashtë miljet e "tradhëtisë së Sali Berishës" në 12 miljet e rekorduara me bujarinë e Edi Ramës, paqja mund të forcohet midis dy vendeve. Dhe gjithashtu vetëm nëse matjet fillojnë nga shkëmbi afër Ksamilit dhe ishujt e tjerë në brendësi të detit. Po ndodhi kjo, atëherë Tirana dhe Athina do ta kenë "grurë" midis tyre. Territori shqiptar i detit do të bëhet kështu kurban i teorisë edvinjote "Zero probleme me fqinjët".

Por Dendias nuk kërkon vetëm kaq. Momentin e dytë ai e tha troç: Nuk duam "probleme të paqena". "Duam të diskutojmë vetëm për çeshtje praktike që shqetësojnë palën greke" (por jo që shqetësojnë palën shqiptare). "Të mos krijojmë çeshtje që nuk janë ekzistente". Cilat janë këto çeshtje inekzistente? Çdokush e kupton se çfarë ka parasysh shefi i Diplomacisë së Greqisë me këtë çeshtje "joekzistente"! Para së gjithash është fjala për problemin e pronave çame e zgjidhjen juridike të kësaj çeshtjeje. Por para se të ndodhë kjo, duhet hequr Ligji i Luftës. Edhe kjo varet nga ajo, nëse pala shqiptare do të heqë përfundimisht dorë ose jo nga çeshtja çame.

Ministrja jonë Xhaçka e përmendi shkarazi kërkesën për pronat çame. Por me gjysëm zëri, sa për të krijuar përshtypjen se "qeveria shqiptare nuk e ka varrosur këtë problem". Në fakt diplomacia shqiptare ka hequr dorë nga çdo angazhim në këtë drejtim. Pse? Nga frika se Greqia do të vinte veton për integrimin e vendit tonë në BE? Nuk besoj. Vetë kryeministri nuk është aq i interesuar që Shqipëria të afrohet sa më shumë e sa më shpejt me Europën. Ndryshe ai do t'i kishte plotësuar shtatë kriteret e kërkuar për hapjen e bisedimeve. Përkundrazi, ai e ka zhytur vendin edhe më thellë në korrupsion, ka forcuar luftën e brendshme politike, ka prekur deri te e drejta e zgjedhjeve të lira e të ndershme, ka vendosur një autokleptokraci të dukshme dhe madje kërcënon se "mund të kërkojë alternativa të tjera aleancash" përtej Europës. Kryeministri nuk e do veton greke për ndonjë projekt të tijin personal.

Megjithatë Dendias e paralajmëroi: Po u ngritën probleme "të paqena", atëherë Athina do të vendosë veton për anëtarësimin e Shqipërisë në BE.  Kjo u tha përmes formulës se "Greqia do të vendosë çeshtje të tjera që kanë të bëjnë me intinerarin tuaj në Europë" Me troç nuk thuhet ajo se çfarë ka ndërmend të bëjë qeveria greke, nëse Shqipëria do t'i nxjerrë telashe të paparashikuar Greqisë. Kjo deklaratë ka mundësi të jetë paramenduar edhe për t'i ardhur në ndihmë kryeministrit Rama. Pas kësaj ai mundet të justifikojë 12 miljet e detit dhe heshtjen për Çamërinë me integrimin europian.

Do t'u thotë shqiptarëve: "E patë se çfarë tha Dendiasi në Tiranë? Do të bllokojë integrimin. A mund të pranoj unë që të cënoj ardhmërinë e shqiptarëve për ca metër det apo për një çeshtje, së cilës i ka kaluar koha? Joooo! Atëherë do jap det dhe prona të çamëve për hir të integrimit".

Kaq i duhet Ramës e kjo i duhej edhe Dendiasit që të rakordohen midis tyre për planet që kanë hartuar. Tani po vjen edhe presidenti i ri. Rama nuk do të ketë më pengesa për të bërë marrëveshje xhentelmenësh me cilindo shtet në kurriz të territoreve shqiptare.

©Enver Bytyçi