Profesori plak - Nga Bamir Bebeziqi

Bamir Bebeziqi

Në qytetin e vogël D, në një rrugicë e cila sa vjen e ngushtohet për shkak të gardheve të shtëpive përbri, që çuditërisht vetëm lëvizin e sikur hanë nga pak rrugicën e vjetër, një burrë i moshuar, dy ose tri herë në javë, ecën me hapin e ngadaltë, me drejtimin për në godinën në fund të rrugicës. Ajo godinë, dikur ka qenë e bukur, e zhurmshme, por ka mbi 30 vjet që shumë pak e frekuentojnë. Është biblioteka e vjetër e qytetit, e cila sikur lëngon nga sëmundjet e shumta dhe pret vdekjen, që duket se e ka harruar. Muret prej kohësh i ka të palyera e të papastruara, dritaret pothuaj të gjitha me grila të dëmtuara apo të kalbura e tek tuk, në skajet e kornizave të tyre, dallohen foletë e boshatisura të dallëndysheve, të larguara bashkë me verën.

Në krye të rrugicës, është ndërtuar një bar-kafe, me një emër të çuditshëm: “Bar Kështjella”, kështu quhet e dikushi ka hedhur plot para për ta ngritur. Bari është konceptuar si një kështjellë me mure të gjerë e të lartë, ku janë ngritur edhe bedena dhe hapesirat ndërmjet tyre janë mbushur me skulptura luftëtaresh ndër shekuj, me veshjet që ndryshojnë me kohën. Të zotit të barit, thuhet se i ka ecur fati i madh diku në një shtet të Europës dhe me paratë e fituara e ka ndertuar e si pa kuptuar, Bar Kështjella, është kthyer në vendin më të preferuar, ku mblidhet pothuaj e gjithë paria e qytetit. Aty gjen pushtetarë, deputetë, gjyqtarë, prokurorë, policë, bankierë, analistë e gazetarë, biznesmenë e pronarë, bile edhe ata, “të fortët”, të cilët janë më popullorët e atij bari shumëparaderdhur.

Burri i vjetër, prej shume vitesh kalon prane atij bari e megjithëse një jetë ka qenë profesor historie e me kështjellat është marrë shumë, as edhe një lloj kurioziteti nuk tregon, jo vetëm për ndërtesën, por as edhe për njerëzit që e frekuentojnë, ani se shumë prej tyre, i ka njohur prej vitesh. Ashtu ecën, pa kthyer kokën, ngjitet me vështirësi në bibliotekën e përvuajtur e pas gjysëm ore e shikon përsëri në krah të “Kështjellës”, me ndonjë libër në dorë.

Një ditë Tetori, duke zbritur nga biblioteka tek rrugica e zakonshme, dëgjon një zë burri, qe e pershendet nga pas: “Mirëdita profesor.”

“Mirëdita bir,” i kthen përgjigje e me syzet pak të ulura sipër hundës, përpiqet të dallojë më mirë personin, i cili sapo e kishte përshëndetur.

“Jam Gëzimi, Gëzim Shkurti. Kam qenë nxënësi juaj në gjimnaz, para 40 vitesh. A më kujtoni?” prezantohet burri.

Burri i vjeter, pasi mendohet pak përgjigjet: “Nuk më kujtohesh bir, kam patur shumë nxënës e studentë.”

“Profesor, unë ju kujtoj shumë mirë. Me ju kam një histori të veçantë. Po t’jua tregoj, ndoshta do të më kujtoni. Une jam ai që ju kam thyer dikur një palë syze,” thotë burri.

“Prit pak djalë, po, po…tani po më kujtohesh. Ti po dilje me vrull nga klasa dhe më përplase pas murit dhe syzet…syzet ishin në xhepin e xhaketes. Tani po, tani të kujtoj. Jam plakur bir e kujtesa më ka lënë nga pak. Sa shumë u merzita atë dite!… Shumë vite kanë kaluar,” thotë profesori.

“Po profesor, ju theva syzet dhe kujtoj që i inatosur më thatë: “Më bëre shumë dëm, pasi syzet i kam mjet pune, - thotë djali, - por nuk doja të përmendja vetëm thyerjen e syzeve, doja të thoja edhe diçka tjetër. Profesor, më bëri përshtypje, se ju nuk më mbajtët mëri, ndonëse pas dy ditësh, ju erdhët me syzet e riparuara në klasë. Kujtoj edhe një xhungë të madhe tek skeleti, ndërmjet dy xhamave… Syzet, …syzet nuk ishin si më parë profesor, por ajo që më habiti dhe nuk e harroj kurrë është, se në provimin e rradhës më kishit vënë notën 10. Unë… unë notën 10 nuk e kisha marrë ndonjëhere ne gjimnaz e ajo ka qenë e para dhe e fundit. Nuk më vinin mësuesit atë notë profesor, pasi unë isha i prapë e problematik. Dua të falenderoj shumë sot, pasi atë ditë, jo vetëm nuk më dënuat, por më vlerësuat me notën më të lartë. Kaq doja të të thoja, profesor. Unë kam 30 vjet larg nga qyteti dhe ju pashë nga bari, ku po pija kafe me disa miq. I pyeta për ju, por asnjeri nuk ju njihte. Profesor, më erdhi shume çudi. Si kishte mundësi, që asnjeri nuk ju njihte?... Profesor, a do të dëshironi të pimë një kafe sëbashku? Do të ishte shumë kënaqësi për mua,” propozon djali.

“Jo jo bir, nuk kam zakon të ulem nëpër kafe. E pi kafen në shtëpi me gruan, çdo mëngjes. Ajo më shijon më shumë, por po të doni mund të shëtisim pak. Zakonisht pas bibliotekës, shëtis deri tek bregu i detit. Ulem në ndonjë stol e më pas marr autobuzin për në shtëpi,” thotë burri i vjetër.

“Me shumë kënaqësi mund t'i bashkohem edhe unë shëtitjes suaj profesor. Do të dëshiroja, që ju të flisni e unë vetëm të dëgjoj. Kam lexuar diku, që Sokrati, filozofi i madh, bisedonte me studentët duke shëtitur…. Me thënë të drejtën, më mërzisin bisedat në tavolina profesor. Në këtë qytet, njerëzit janë të gjithë profesorë, shkencëtarë e të gjithë politikanë,” thotë djali dhe të dy marrin rrugën poshtë në drejtim të bregut të detit.

Profesori fliste e djali dëgjonte e në një çast djali thotë: “Profesor, unë jetoj larg dhe sa herë që vizitoj qytetin, shikoj ndryshime. Qyteti po bëhet shumë modern. Janë ngritur shumë restorante, hotele, pallate të bukura, vepra arti. Sa të varfër kemi qenë profesor! Kur hyra për herë të parë tek “Bar Kështjella” u habita. Ishte diçka e mrekullueshme! Ku paska shkuar fantazia e njeriut! A keni patur rastin të vizitoni atë bar profesor?”

Profesori heshti për një çast dhe me pas u pergjigj me një “jo” të vendosur.

“Keni të drejtë profesor. I ka çmimet shumë të larta dhe unë e di që pensionistët e kanë të vështirë të përballojnë të ulurën në atë lokal,” thotë djali.

“Nuk është kjo arësyeja, bir…. Arësyeja është diku tjetër," thotë profesori duke mbajtur për një çast frymën e më pas vazhdoi: "Ata njerëz,... ata që frekuentojnë atë lokal, më duan të pamundur të eci, të pamundur të mendoj, të pamundur që të flas, ose më mirë, të vdekur,” thotë profesori.

“Nuk po ju kuptoj profesor! Përse ju duan të pamundur për të ecur e për të folur?”, pyet me habi djali.

“I keni parë të gjithë ata që mblidhen aty?” pyet profesori.

"Ata të gjithë, pasi mbuluan me beton historinë e këtij qyteti, duan të prishin bibliotekën bir, e fundit që iu ka mbetur pa shkatërruar, pasi duan të ndërtojnë aty një pallat të madh, por nuk po munden dot. Arsyeja e vetme është, se që të mbyllet biblioteka, duhet që të mos shkoje asnjë qytetar për të marrë libra. Unë jam i fundit në këtë qytet bir e kur unë të mos mundem apo të vdes, nuk do të ketë më njeri, me se të justifikojnë mbajtjen e asaj godine. E kupton tani se përse nuk më “njeh” njeri në atë bar?" thotë profesori me një ton ironizues …." Ata më njohin të gjithë, se një pjesë kanë qenë nxënësit e mij dhe më vjen keq, se shumë prej tyre u kam vënë edhe notën 10 në histori,” thote profesori, kesaj rradhe me një ton që shprehte veç zemërim.

“Tani ju kuptova profesor,” thotë djali e nga pak kishin arritur tek bregu i detit.

Gjejnë një vend me hije per t’u ulur e profesori vendos librin e sapo marrë nga biblioteka në prehër.

“Ç’eshte ky libër profesor?” pyet djali.

“Është një libër i Milan Kunderës, një shkrimtari çek. Shkoj në biblioteke dhe pyes vazhdimisht për libra të rinj, e sot, vajza që punonte aty më bëri për të qeshur. Kur e pyeta për ndonjë libër të ri ajo me thotë, se kemi nje libër të ri me titullin “Gropa” dhe është libri më i shitur në qytet. Unë u habita dhe nuk u besova veshëve dhe e pyes vajzën, e cila sytë nuk i ndante nga celulari: “Gropa, ku do të perfundojmë te gjithë?”

Ajo më përgjigjet menjëhere: “Jo profesor, gropa nga kemi dalë të gjithë!”

Nuk e mora atë liber e mora Milan Kunderën, megjithëse e kam lexuar këtë libër pak kohë më parë,” thotë profesori.

Profesori me djalin ndenjën për disa kohë ulur në stol, folën shumë për historinë e në bisedë e sipër djali thotë: “Profesor, në gjimnaz nuk dëgjoja shpjegimin e asnjë mësuesi, veçse jush, pasi ju kishit një shpjegim krejt të veçantë, një timbër të veçantë zëri, që sikur të hipnotizonte. Edhe tani, megjithëse kanë kaluar 40 vjet po ai zë qenka, nuk paska dryshuar. Unë akoma kujtoj historinë që më keni mësuar ju, profesor. ”

Nuk kaloi shumë e në stolin ngjitur, një djalë e një vajzë ulen e filluan të përqafohen e puthen. Më pas djali e ul vajzën në prehër e profesori, i cili u gjend në një pozitë të sikletëshme, i drejtohet djalit që e shoqëronte: “Gëzim, faleminderit që më shoqëruat, por më ka ardhur koha të kthehem. Nuk e përballoj dot diellin e mesditës bir. Ah sikur të kishte ndonjë lulishte në këtë qytet!”

©Bamir Bebeziqi