5% e buxhetit për Mbrojtjen: A po e teprojmë? - Nga Mario Dumont

Nga: Mario Dumont - Journal de Montréal

A po kalojmë nga një ekstrem në tjetrin?

Askush nuk e mohon faktin që Kanadaja ka lënë pas dore forcat e saj të armatosura. Për vite me radhë ka qenë nën nivelin e detyrimeve të saj ndaj NATO-s. Prandaj, njoftimi i Mark Carney për një përpjekje serioze për të arritur objektivin e shumëpërfolur prej 2% të PBB-së për Mbrojtjen u prit pozitivisht.

Por tani, gjërat po marrin një tjetër drejtim. Kryeministri kanadez është zotuar se vendi do të shkojë përtej këtij objektivi, deri në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto. Angazhimi u bë në kuadër të një konsensusi të arritur gjatë një takimi të fundit të NATO-s.

Ky vendim është miratuar pa debat, si një e vërtetë e padiskutueshme, një domosdoshmëri që nuk ka nevojë për analizë. Nënkuptimi është i qartë: “Kemi arritur në këtë pikë.” Arsyeja? Një botë gjithnjë e më e paqëndrueshme dhe rreziku që Shtetet e Bashkuara, aleati ynë kryesor, janë bërë gjithnjë e më të paparashikueshme.

Por le të ndalemi për një çast dhe të parashtrojmë disa pyetje të rëndësishme. Nuk jam nga ata që kundërshtojnë çdo investim në Mbrojtje për arsye ideologjike. Përkundrazi, kam qenë për një riorganizim të ushtrisë kanadeze. Por, a është realisht e arsyeshme dhe e dobishme që një vend si Kanadaja të shpenzojë 5% të pasurisë së saj kombëtare për Mbrojtjen?

Duhet theksuar se nga ky 5%, një pjesë, rreth 1.5%, mund të përdoret për kërkime apo infrastrukturë që nuk është domosdoshmërisht ushtarake. Por edhe me këtë përjashtim, rritja e shpenzimeve është drastike.

A i keni bërë ndonjëherë llogaritë?

Buxheti aktual i Mbrojtjes është rreth 30 miliardë dollarë në vit. Për të arritur objektivin e ri, do të duhej të katërfishohej, deri në 120-140 miliardë dollarë në vit deri në vitin 2035. Në më pak se 15 vjet, një vend pa gjendje lufte pritet të katërfishojë shpenzimet për ushtri. A është kjo një zgjedhje e arsyeshme?

Kjo nxit pyetjen thelbësore: nga do të vijnë këto miliarda shtesë? Opsionet janë të kufizuara: më shumë borxh publik, rritje taksash, në një vend ku qytetarët tashmë paguajnë shumë, ose shkurtimi i shpenzimeve në sektorë të tjerë jetikë.

Dhe kështu arrijmë te çështja e përparësive. Me këtë ritëm, Mbrojtja mund të përfundojë me një buxhet më të madh se transfertat shëndetësore për provincat. Ministria e Mbrojtjes do të bëhej më e fuqishme financiarisht se çdo ministri tjetër. A është kjo vërtet rruga që duhet ndjekur?

Por edhe po të pranojmë se një nivel i tillë i shpenzimeve ushtarake është i domosdoshëm, mbetet akoma një pyetje thelbësore: si do të shpenzohen këto para?

Përvoja e Kanadasë me blerjet ushtarake është zhgënjyese: vendime të vonuara, kontrata të rishikuara, çmime të fryra, pajisje të paguara dy herë më shumë. Historia e furnizimeve ushtarake në këtë vend nuk të jep aspak siguri që një fluks i madh dhe i menjëhershëm fondesh publike nuk do të çojë në një situatë shpërdorimesh.

Ka shumë për të reflektuar. Dhe para se të hidhemi me kokë në këtë rrugë të re, ndoshta është koha për të ndalur një moment, për të analizuar me kujdes, dhe për të pyetur: A po e teprojmë?

Burimi: Journal de Montréal