Alajdini - Tregim nga Sami Milloshi

Ngaqë isha i ri në atë qytet, thashë me vete, se mik më të mirë se Alajdini nuk mund të gjeja. E dija që shkruante si unë. Ai shkruante letërsi dokumentare, kurse unë shkruaj trille, ose si i thonë këta shkencëtarët e sotëm fiction.

Për mua miqësia e re dukej më se e natyrshme.

I them një ditë Alajdinit në tekstmesazh:

- A vjen këtu ku jam unë, të hamë një drekë bashkë?

- Po - tha ai - po ku?

-  Është një restorant në jug, Scutari i thonë, ka një emër të vjetër shqiptar...

- Po mirë – thotë - po vij.

Dhe, erdhi një ditë të shtunë.

E kisha takuar nja dy tri herë në Tiranë, krejt rastësisht, dhe po mendoja se këndej, në tokë të huaj, do ta njihja më mirë dhe se do të mund të bisedonim për shumëçka. Unë për trillet e mia e ai për arkivat që zhbironte anëembanë Botës.

Ndoshta ngaqë duart e tij ende mbanin erë arkivash të vjetra, krejt befasisht më pyeti:

- Çfarë mendimi ke ti për mbretin Zog?

Unë nuk i bëra bisht pyetjes, por fillimisht i tregova një histori fiction për gjyshin. I thashë se gjyshin tim e vrau Dema, një njeri me një sy qorr, dhe se sot e kësaj dite, ne nuk e dimë shkakun e vërtetë se pse e vrau, ose e dimë në nja shtatë a tetë variante... Por, vazhdova unë, gjyshja që mbeti e ve, dhe që iu desh të qeveriste pronat, më ka thënë mua gojarisht, se “Demën e zuni policia e Zogut, e futën në burgj, por e çitën prej burgji mas gjashtë muejsh, ene i dhanë me vete ene nji pushkë të gjatë.”

- Ti e beson këtë histori? - pyeti Alajdini.

- Çfarë thua ore, - u gjegja unë, - fjalën e gjyshes unë e kisha si fjalën e Pejgamerit.

- Sipas kësaj që thua ti - shtoi Alajdini - ti nuk mund të kesh mendim të mirë për Zogun.

- Dëgjo Alajdin - unë nuk të dhashë ty një dokument të shkruar, me dorën e gjyshes.  Se ajo, i ndritë shpirti, megjithëse gjithë katundi e mbante si gruan më të mençur rrëzë malit të Dejës, nuk dinte as të shkruante e as të lexonte. E sa për Zogun, me aq sa kam lexuar, di që ai bëri shtet në pesëmbëdhjetë vjet, shtet të fortë, edhe modern. Dhe unë këtë nuk mund ta mohoj, meqënëse, siç të thashë, gjyshja më tregoi se, Dema, vrasësi i gjyshit im, pra i burrit të saj, mori, pas gjashtë muajsh burg, një pushkë si shpërblim...

Ndërsa ne ishim zhytur në bisedë për peshën e dokumentit dhe për ngjyrat e trillit të gojëdhanës, kamarierja e kishte sjellë porosinë. Alajdini mori midhje dhe sallatë, kurse unë një paperdale bolonjeze.

Herë pas here shkëmbenim ndonjë fjalë ashtu kot, për motin ose për bursën, por në të vërtetë, ishim të përqendruar tek ushqimi, që ishte i shijshëm, sa të lije thonjtë në të...

Si mbaruam së ngrëni, kamarierja solli faturën e pagesës. Alajdini me një shkathësi të habitshme, e rrëmbeu faturën dhe unë kujtova se, siç ndodh në raste të tilla, ai donte të paguante drekën. Kjo nuk mund të ndodhte kurrën e kurrës, sepse e kisha ftuar unë, dhe se ishte krejt normale ta paguaja unë.

- Jo, Alajdin, nuk do të paguash ti - sepse të ftova unë. Dhe, ta dish, e kam nga gjyshja e cila më ka thënë se “...kur ta grishësh një mik, të gjitha harxheve ke me u dalë për zot vetë...”

- Po sikur ta ndajmë faturën gjysëm për gjysmë - pyeti Alajdini duke dashur të më thotë se, me gjasë, ai është shndërruar në një amerikan, dhe se unë, meqë jam Amerikan edhe vetë, nuk mund të mos e dija, se ndodhte që dy miq amerikanë e ndanin gjysmë për gjysmë një faturë dreke a darke në restorant...

- Të thashë Alajdin - unë kur nuk ia bëra dysh fjalën gjyshes për së gjalli, nuk mund t’ia bëj tani që ajo është në qiell, se më shiton i madhi Zot...

Pagova drekën dhe u ndamë. Që prej asaj dite, ka ndoshta nja dhjetë vjet, nuk jam parë më me Alajdinin, dhe, me gjasë, nuk do të shihemi më kurrë...

© Sami Milloshi - SHBA