Botohet libri me tregime e novela “Të duash një grua” i autorit Kristaq Turtulli

Porsa doli nga shtypi vëllimi me tregime dhe novela “Të duash një grua” i autorit të njohur korçar Kristaq Turtulli, i cili prej vitesh jeton në Toronto. Vepra u përgatit për botim nga Shtëpia Botuese ProkultPress në Podujevë të Kosovës e drejtuar nga Z. Fatmir Halimi. Pas përmbledhjeve me novela “Pianisti”, “Zhgënjimi” dhe asaj me tregime e novela “Litari i mallit”, ky është libri i katërt me 28 proza të shkurtra i autorit, i cili deri tani ka publikuar mbi 30 vepra, kryesisht romane.  

Sipas botuesit Halimi, “Të duash një grua”, subjekt i të cilit është gruaja shqiptare, u drejtohet në radhë të parë lexuesve burra, të cilët e kanë të domosdoshme ta ndjejnë dhe ta përjetojnë mirësinë, dashurinë dhe bukurinë e gruas së sotme, e cila për fat të keq ende nëpërkëmbet.

Duke i uruar suksese të mëtejshme në krijimtarinë e tij autorit, Flasshqip.ca po publikon më poshtë tregimin nga i cili e ka marrë titullin libri i fundit i Kristaq Turtullit.

Është pak në jetë të duash një grua

David Joni ndihej i lodhur, i trishtuar dhe i vetmuar, ulur në kolltukun e lëkurtë, vështrim-mbërthyer në fotografinë e madhe të gruas së dashur Teutës. Fotografia ish e përmbytur nga errësira. Lëvizjet e padukshme të hijeve herë i ngjanin si tre plaka të kërrusura si shtriga, thonjnxirë dhe herë tre krokodilë që vinin zvarrë rreth tij. Më pas napa e thellë e errësirës përpinte gjithçka.

Befas një vijë e hollë drite filloi të shquhej qartas, lundronte lehtë në portretin e dëlirë të gruas. Sa mrekullisht buis burimi, ujë kulluar, rrjedh fshehtas nga një shteg mali, fërgëllon si lozonjare. Atje, në portret bukur i gëzohet dritës fosforeshente të diellit e ëmbla e tij Teuta. Por një moment drita ëmbëltuese tërhiqet me trishtim e mefshtësi. Uji jetëdhënës shteron, thahet lëndueshëm burimi i jetës.

Një moment David Joni nuk e besoi rrekëzen e ujit të kulluar që gurgullon ëmbël si simfoni këndellëse me rrëzëllimin diellor mbërthyer në kupën magjike të kujtesës.

Pakuptueshëm, mefshtësisht, njeriu kujton dhe beson; jeta e shtrenjtë, gurgulluese, rrëzëlluese, bukuria mahnitëse, magjia pështjelluese nuk përfundon kurrë. Prej idesë se jeta nuk do përfundojë kurrë, fillon gabimi, pikënisja, pangopësia, mëndjemadhësia dhe mendjeshkurtësia e tmerrshme njerëzore.

Davidi psherëtiu. Eh! Përse duhet të jetë kaq e shkurtër jeta e njeriut? Me naivitet dhe sinqeritet çilimiu beson se gjithçka në këtë botë e zotëron, e ke në duart e tua, nënqesh me hipokrizi, tall hijen gjarprit që fshihet pas napës së padukshme, shtrëngon pa kokëçarje të pamundurën, por, pa e kuptuar as vetë, gishtat mpihen, krijohet hapësirë e lehtë midis vijave ndarëse. Hija gjarpëruese depërton mes gishtave, pas kësaj realizohet hapja e pavullnetshme, rëra e jetës rrjedh nxitimthi, sa hap e mbyll sytë ndodh shfryrja e lehtë dhe asgjë më shumë. Pluhurizimin e jetës e merr era, shndërrohet në asgjë...

Nga cepi i flashkët i syrit të Davidit shkau lot. Loti rrodhi ngadalë në faqen e rrudhur, nuk i bënin duart ta fshinte lotin e madh sa një glob, bile as donte ta fshinte lotin e botës së tërë. Ai gjendej i vetëm në dhomë, mbërthyer nga kthetrat e plogështisë dhe pleqërisë.

“Mos vallë loti i kripur është vetë jeta? Eh! Unë s’jam as i pari dhe as i fundit në pështjellimin dhe amullinë absurde të jetës”. Kur gjendesh në errësirë, sheh dritësimin e tjetrit.

Mos vallë Teuta dalloi dritësimin tim dhe ëmbëlsisht më kërkon të bëj udhëtimin e jashtëzakonshëm spiritual, hapjen e syrit sekret, syrit të tretë?

Davidi nuk donte të rënkonte, do ishte naivitet, burrë si ai të rënkonte. E di mirë, është marrëzi rënkimi, Kur askush nuk vë re dhembjen e dashurisë. Kur askush nuk vë re lotët drithëruese të burrit, kur të gjithë mundohen të gjejnë dobësitë më të fëlliqura të tjetrit.

Pranë dëgjoi zë të butë, të ëmbël, të ndrojtur. Ai zë drithërues i trokiste pranë veshit. Davidi u drodh. Mos vallë buisi sërish rrekëza si dikur? O Zot, por kjo ndodh në ëndërr. Në pamundësinë e syrit dhe veshit të tretë, që gjenden në vorbullën e fantazisë së njeriut si krijesë e rëndomtë të kësaj bote të vogël.

Davidi mbështeti kryet mbas mbajtëses së kolltukut, pa mundur të shohë nga i erdhi zëri shungullues, lëvizi vetullat e tij të zbardhura, qerpikët e rrallë u drodhën. Cepat e syve u njomën, kërkoi me domosdoshmëri hapjen e gjëndrës finale, syrit të tretë, zhbiruar në thellësinë e territ të madh.

Atë moment zëri u ndje më i plotë, i ëmbël melodi gjumësjellëse, nuk donte të mbërthehej nga kllapat e gjumit. Kurrsesi jo!

David Joni luajti kryet tmerrësisht ngadalë i mbërthyer me litarë. Pjesa ballore i qullej dhe çuditërisht po i krijohej gjëndra finale, përtej kufirit të njerëzores; Syri i tretë. Përhumbshëm shqoi një ballë të bukur, lyer me reflekse të argjendta mëngjesore, pranverore. Dhoma që dikur ish e përmbytur nga errësira iu duk sikur rrëzëllente, lyer në ar.

“Teuta, e ëmbla ime, u lodhe së qëndruari në fotografi. Të shkundi dëshira e pamundësisë së lëvizjes dhe pritja e gjatë. Teuta, unë kam bashkëbiseduar me ty, me orë dhe minutë. Ta them sinqerisht Teuta, e kam shquar buzëqeshjen tënde të mrekullueshme. Buzagazin sfidues dhe dashurinë madhore. sido që përpiqet ta mbulojë pëlhura e rëndomtë e hijes së ndyrë.

Teuta ime, e kuptoj, u lodhe së qëndruari në mur, në pëlhurë. Mirësia dhe dashuria theu të gjitha barrierat e pamundësisë. E ëmbla ime, e tmerrshme është mosfolja, stërmundimi për të rrëzuar murin e së pamundurës. Por ti e mrekullueshmja ime Teuta je ndryshe, je shumë ndryshe nga çdo krijesë në botë. Ti je shpirti i mirësisë, butësisë dhe fisnikërisë, prandaj shpirti yt triumfoi, shpërtheu terrin e pamundësisë, dhe me gjëndrën e syrit të tretë, të shoh ty përtej territ.

Fundja çfarë është një foto në pëlhurë, një largesë aksidentale. Dhe ti Teuta, duke e ditur këtë të vërtetë që shungullon mbi çdo krijesë, kreve lëvizjen madhore. Dole nga fundbota, nga përjetshmëria për të ardhur në përjetësi.

E ëmbla ime Teuta e ndjej, e përjetoj, e dëgjoj dhe e shoh, më afrohesh pranë, ashtu ëmbëlsisht dhe butësish ashtu, siç di vetëm ti. E mira, e ëmbla, e mrekullueshmja Teuta.

Prit, përse kjo lëvizje vertikale, kjo vorbull? U lodhe kaq shpejt nga ringritja, rishfaqja, shkaktuar nga hakmarrja e çmendur e pamundësisë. Mos ndoshta gjëndra e syrit të tretë është delikate, mbështjellë me ujëra të gjelbër, gjithë leshterikë. Prapëseprapë, unë e shquaj së miri buzëqeshjen tënde, prarimin tënd të bukur dhe shkëlqimin verbues të diellit”.

Davidi puliti ngadalë qerpikët e rrallë.

“Teuta, vezulluesja ime, të dy ndiheshim të lodhur nga mosfolja. Dy krijesave që dashurohen fort nuk u nevojiten barriera të tilla. Përse u krijuan të tilla pengesa dhe kush i krijoi? Teuta je grua e mençur, e rrallë, ti gjen mjete ta thyesh, shpartallosh furinë e hidhët të së keqes, ikjes së verbuar dhe, mençurisht di të shtrosh udhët e fshehtësisë me lehtësi. Vetëm një femër e zgjuar si ty Teuta i bën çarje ballore territ të thellë dhe ngadhënjohet mbi të.”

Davidit një zjarrth i lehtë filloi t’i qarkohet dhe e ndjente, nisi të bëhej me flatra

“Teuta ime, delikatja ime, e pamposhtura ime, sa shumë të kam dashur, sa shumë të kam pritur…!”

Davidit i rrëshqiti krahu i djathtë mbi xhaketë, instinktivisht gishtat kërkuan xhepin e xhaketës. Prej aty nxori shaminë e bardhë qëndisur me fije argjendi nga duart e Teutës, në të qe shkruar emri i saj.

Davidit fytyra iu mbush me bulëza të ftohta djerse. Dora e djathtë u drejtua drejt syve të mbyllur, i kishin zënë sklepa, i pengonin pamjen. Në çfarë gjumë kishte rënë vallë? Çuditërisht zëri i butë, i lehtë u dëgjua sërish, i dha hov shtatit, qafa i kërciti. Me vështirësi u shkëput nga mbështetësja e kolltukut, por pa larguar pëllëmbët nga mbajtëset, mprehu dëgjimin. Dëshironte të ndjente dorën e butë të Teutës. Sytë i mbante të mbyllura, të shijonte deri në fund befasinë e papërsëritshme.

“Prekmë Teuta, të lutem prekmë dua të ndiej”, i foli e gjithë qenia: “Sepse vetë jeta është prekje, drithërimë, ndjenjë, në çdo pejzë të trupit që përjetohet.”

Davidi ktheu fytyrën nga dëgjoi fëshfërimën e lehtë. U mbush me frymë, donte të thithte ajrin e gjithë botës dhe pastaj t”ia jepte Teutës, në mënyrë që dhe ajo të ndjente, përjetonte afshin e tij, paçka se frymëmarrjen mund ta kish pak të venitur, frymëmarrje burri të moshuar. Ndërkohë Davidi trishtueshëm mendoi se nuk është e mjaftueshme një jetë të duash një njeri. Oh, sa e pa mjaftueshme është një jetë! Eh, sa të marra janë krijesat e gjora. Nuk njohin dhe nuk vlerësojnë kohën që u rrjedh nxitimthi. Sa shpërdorues, mosmirënjohës dhe sharlatanë janë njerëzit dhe një prej tyre jam unë plaku.

Përse nuk vlerësohet dhe shijohet në kohë dashuria e dhuruar por shumë shpejt bëhet e humbur? Të dashurosh, do të thotë të jetosh jetën me gjithçka që të dhuron Zoti. S’ka rëndësi çfarë lloj dashurie mund të jetë. Gjithsesi, dashuria është dashuri!

“Teuta, e mira ime. Të lutem, prekmë të shoh rrëzëllimin diellor dhe të ndjej kthimin e jetës!”

Davidi la lëkurën të lëshohej nga shtrëngimi i syve. Gjëndra e syrit të tretë, energjia e syrit të dritës, ishte mbuluar prej leshterikëve të lyrshëm, ngjitës. Ndoshta Teuta e preku dhe ai nuk e ndjeu. Po ai e di, është vërtet plak në mykët.

David hapi gojën të derdhte ajrin. S’mundi. E mbyti kolla, për pak sa i mori frymën.

Mos vallë Teuta po fyhej? Por ai asgjë të keqe nuk i tha, ndërsa ajo e përkëdheli, i tha që nuk do mplakej kurrë. Apo e talli? Shpatullat e tij filluan të përplaseshin pas kolltukut. Përse duhet të fyhej Teuta?

Trupi iu njom, këmisha iu ngjit pas trupit. Djersët ia kripën sytë. Ndoshta Teuta u lodh prandaj dhe nuk bëri asnjë veprim. As e preku dhe as e puthi. Dhe atij i dukej sikur ishte krejt në lakuriqësi përpara saj. Po a ka bukuri trupi lakuriq, lapucer i një plaku?

“Gabohesh i dashur, lakuriqësia është e bukur”, i tha ajo. - “Të kujtohet kur zhvisheshim lakuriq në Syrin e Kaltër, kridheshim në ujë, ngjanim si peshq të artë?”

“Teuta, jetojmë në kohë të ndryshme. Mashkulli duhet të dijë dy gjëra: Rrezikun dhe lojën. Për këtë arsye të doja Teuta, ishe femra më e veçantë në botë, me trille të çuditshme, të doja Teuta, si lojën më të rrezikshme.”

Mrekullisht, një dorë bardhoshe, e ngrohtë, topolake, u ndeh mbi të. I fshiu djersët.

Vërtet Teuta, me zgjuarsi realizove flladitjen dhe madhërisht munde të bësh shkëputjen e madhe.

Çuditërisht Davidi u qetësua. Nëpërmjet shtigjeve të vështira, u realizua ngadhënjimi mbi të pamundurën. Teuta me krahë engjëlli e preku butë, e shkundi, e zgjoi nga plogështia, i dha një përshkënditje befasuese. Nuk ishte thjesht një prekje, por një rrekëze burimi, shkëndijim vezullimi dhe flladitje jete...

Davidi vështroi kthjellët atë që ishte pranë tij, teksa i fshinte kujdesshëm djersët, krahu i bardhë dhe i kolmë i femrës i mbulonte fytyrën. Mbase ishte fashë rrëzëlluese diellore.

“Më mirë kështu”, - foli me vete.

Dikur Teuta krijonte shfaqje të befta, të çuditshme dhe shpesh këndelleshe. Ndërsa ai tregohej i rëndë, nursëz, me merakun se e shoqja do e shpërdoronte burrërinë e tij, do e nëpërkëmbte. Sipas mendimit të tij mirësia e saj ndoshta e zhburrëronte. Por Teuta nuk mërzitej, çiltërsisht, ëmbëlsisht luante me të, qeshte bukur si gurgullimi burimi me të, ndehte krahun e bardhë të kolmë si ylber shumëngjyrësh dhe i thoshte:

“Në dashuri, njerëzit s’janë dy trupa, por dy shpirtra.”

Atë çast krahu i bardhë lëvizi, ngadalë. Davidin e mundoi vonesa e përgjigjes së tij. Sa të lodhshme bëhen ankthet. Krahu topolak lëvizi poshtë, ai shqoi një vajzë të re si një shpërthim, në sallon u përhap vezullim diellor dhe më pas freski këndellëse.

Çuditërisht Davidi provoi zhgënjim të dhimbshëm, njëkohësisht dhe zgjim të beftë.

“O Zot, përse është kaq pak një jetë të duash një njeri, një grua si Teuta!”

Pandehu një moment se syri i tretë sakaq u tret, krijuar prej gjëndrës së çuditshme, mallit dhe dashurisë. U shfaq rrëmbimthi befasisht dhe nxitimthi u zhduk. Por sërish, e mençura, e mrekullueshmja Teuta dinte çfarë bënte.

Të përtejmët përcjellin mesazhin e madh nëpërmjet të dukshmes dhe të padukshmes. Të vdekurit përkujdesen për të gjallët, por të gjallët si gjithnjë janë shumë indiferentë, të pavëmendshëm. Ndërsa unë, si të parët, kur të vdes, do përkujdesem për ata që do lë pas, nëpërmjet shpirtit tim dhe gjëndrës sekrete të syrit të tretë, nëse mund të jetë në të vërtetë...

© Kristaq Turtulli