Letërsi

Fluturimi i fundit - Tregim nga Sulejman Mato

Nënë Nuncia fle. Fle dhe ëndërron. Në ëndrra sheh të motrën, Viton, që e kishte rritur vetë. Ishte vetëm shtatëmbëdhjetë vjeç kur fluturoi mbi humnerë, me dru në krahë, si një shqiponjë. Kishin vajtur në mal për të prerë dru. E zeza ajo, e zeza....   

Nënë Nuncia fle në dhomën lart, kundruall detit, me dy dritare të ngushta. Porta e mbyllur me lloz... Pllakat e oborrit anash, të lyera me gëlqere. Dera e mbyllur me një bravë të madhe, të vjetër, veneciane. Para se të binte muzgu i kaltër mbi bregore, doli të milte dy dhitë, i mbylli në katua, i dha ushqim maces qimezezë, e ndjeu veten të këputur dhe ra të flinte më herët se zakonisht.

I kaloi të shtatëdhjetat me punë e me mundime. Rriti tre fëmijë dhe mbajti në këmbë tre pleq. 

Nuncia fle. Fle dhe ëndërron. Në ëndrra sheh dy vajzat e saj të martuara që i ka larg, dhe djalin, edhe më larg, nëntë dete kaptuar. Çdo mbrëmje u vë veshin erërave, sikur kërkon të dëgjojë cicërimat e nipër-mbesave të saj. Ka vite që nuk i ka parë.  Kohët e fundit sheh një ëndërr sikur fluturon nga dritarja. Herë si zog e herë si qyqe... Me krahët e nderura në ajër fluturon mbi ullishtat kundruall detit dhe përmbi shtëpitë e gurta të fshatit.

Më pas niset drejt hapësirës së pamatë të detit... Fluturon çdo natë si një çafkë e lumtur, duke mbushur ajrin me klithma gazmore. Rrotullon krahët si kali i qyqes mbi ullishtat që lëkunden nga era e detit dallgë-dallgë. Me një ngazëllim të madh ngjitet lart-lart, si një balonë e lidhur me një fije të artë te porta e drunjtë e Nikollore.  Mban frymën për pak kohë mbi varrezat e fshatit, ku prehen eshtrat e të parëve të saj, të nënës dhe të babait, të të shoqit, dy vëllezërve... dhe Vito zezës, motrës së saj të vogël që fluturoi mbi humnerë me dru në krahë, pa i mbushur të shtatëmbëdhjetat.

Në fshatrat e Rivierës ka ditë që kanë çelur lulet e pranverës. Në pyje dëgjohet kënga e qyqeve, në det kënga e sirenave.

Nënë Nuncia fle. Fle dhe ëndërron. Krevati i saj prej hekuri është nën dritare. Disku i argjendtë i hënës dritëson jastëkun e saj të bardhë me dantellë të bërë me grep. Është një hënë e bardhë që këndon duke lundruar mbi shtëpitë e bardha.

Në ishullin e Korfuzit rrinë ndezur dritëzat... Xixëllijnë si xixëllonja… Nënë Nuncia fle. Fle dhe ëndërron. I duket sikur dikush i thërret nga kopshtet. Nuncia! Nunciaaa…! Drurët e qershive duken si të veshur me borë.  Nuncia...! Nuncia…! - Tani është ora për t’u nisur në mal për të prerë dru. Mos është Vitoja që e thërret nga kopshtet? Edhe pse në ëndërr, ajo e njeh zërin e saj... Motërzeza ka ditë që më kërkon. Mos është vallë zëri i vdekjes së zezë? Nënë Nuncian e zë frika. Struk kokën poshtë jorganit të nusërisë dhe përpiqet të flejë.

Një erë e njelmët fryn nga deti..., një rreze hëne ndrin thinjat e saj të praruara... dhe zëri i motrës së vogël që vazhdon ta thërrasë, kësaj here nga rruga... Nuncia! Nuncia…!

Zëri i hollë i Vitos e fton për të prerë dru në mal. Është koha. Është tamam koha. Janë çastet kur yjet në qiell e ndriçojnë më shumë rrugën që të çon për në Bukurulë.  Në pyje dëgjohet kënga e gëzuar e qyqeve, në det kënga e sirenave. Ç’më rri akoma në këtë shtëpi? Nuk e dëgjon që të kërkojnë? Në atë çast nënë Nuncia ngrihet nga krevati dhe, ashtu siç është, me këmishë nate, del në dritare dhe nis të fluturojë.

©Sulejman Mato