Muzika e Jazz-it brazilian - Nga Arenc Leka

Në perfomancat e mia, shpesh herë kam preferuar të luaj edhe muzikën e Jazz-it Brazilian, sepse më ka tërhequr harmonia komplekse e autentike si dhe intonacioni unik instrumental e zanor që ka kjo muzikë. Sa më shumë që e luaj atë, aq më shumë më bën për vete. Më poshtë, po shtjelloj disa shënime si rezultat i hulumtimeve mbi këtë temë.

Muzika e Jazz-it brazilian ka një stil të veçantë dhe karakteristikat që e dallojne nga muzika Jazz në botë janë se, Jazz-i Brazilian ka një ndikim të fortë nga muzika tradicionale braziliane, si Samba, Bossa Nova, Forró dhe Choro. Këto zhanre kanë ndryshime ritmike dhe melodike nga Jazz-i tradicional dhe kjo është reflektuar edhe në muzikën e Jazz-it brazilian.

Jazz-i brazilian përdor shpesh instrumente tradicionale braziliane si Pandeiro (një lloj tamburine), Cavaquinho (një lloj ukulele, kitarë e vogël), Berimbau (një instrument i ngjashëm me violën në tingëllim). Këta instrumente janë pjesë e traditës muzikore braziliane dhe ndikojnë në karakteristikat e saj. Jazz-i brazilian gjithashtu ka ndikime të forta nga muzika afrikane-braziliane, si Capoeira (një art me këngë luftarake), Maracatu (një lloj karnevali) dhe Candomblé (një lloj rituali afrikan), zhanre me një ritëm dhe stil unik që shpesh shfaqen në muzikën a la braziliane.

Edhe pse Jazz-i brazilian është i veçantë në karakteristikat e tij, ai ka gjithashtu ndikim të Jazz-it amerikan. Për shembull, disa prej këngëve më të njohura të Bossa Novas kanë nuanca e gërshetime të theksuara të Jazz-it amerikan. Kombinimi i këtyre faktorëve dhe elementëve e bën muzikën e Jazz-it brazilian një zhanër unikal dhe të veçantë në botën e muzikës Jazz.

Historia e Jazz-it brazilian daton nga fundi i viteve 1950 dhe fillimi i viteve 1960. Në atë kohë, Jazz-i kishte një ndikim të madh në muzikën popullore braziliane dhe shumë muzikantë brazilianë u frymëzuan nga Jazz-i amerikan për të krijuar një stil të ri muzikor, që me vonë do të bënte pjesë në muzikën e tyre. Një nga pionierët e Jazz-it brazilian ishte João Gilberto, i cili është njohur për zhvillimin e stilit Bossa Nova në fillim të viteve 1960.

Bossa Nova ishte një lloj muzike që kombinonte elementët e Sambas braziliane me Jazz-in amerikan. Gilberto ishte një kitarist dhe këngëtar që zhvilloi një teknikë të re të këndimit që u quajt “singing in whispers” dhe u bë shumë popullore në Jazz-in brazilian. Në vitet 1960 dhe 1970, Jazz-i brazilian u zhvillua edhe më shumë me hyrjen në skenë të artistëve të tjerë të rëndësishëm si Antonio Carlos Jobim, Hermeto Pascoal dhe Egberto Gismonti.

Jobim ishte një kompozitor i njohur i muzikës braziliane dhe i njohur si babai i Bossa Novas.

Pascoal ishte një instrumentist qe luante shumë instrumente dhe krijoi një lloj të ri të Jazz-it brazilian që përfshinte elementët e muzikës popullore braziliane si Samba, Forró dhe Frevo.

Gismonti gjithashtu ishte një kitarist që zhvilloi një stil të ri të Jazz-it Brazilian, i cili kombinonte elementët e muzikës klasike me Jazz-in dhe muzikën popullore braziliane.

Në viteve 1980 dhe 1990, Jazz-i brazilian u bë edhe më i njohur në nivel ndërkombëtar me hyrjen në skenë të artistëve të tjerë si Flora Purim, Airto Moreira dhe Eliane Elias. Purim dhe Moreira ishin një çift muzikantësh që krijuan një lloj të ri të Jazz-it brazilian, që përfshinte elementët e muzikës Afro-Braziliane dhe Fusion. Elias ishte një pianiste dhe këngëtare që zhvilloi një stil të ri, që kombinonte elementët e muzikës popullore braziliane me Jazz-in amerikan.

Sot, Jazz-i brazilian vazhdon të jetë një nga muzikat më të njohura dhe më të dashura në Brazil dhe në nivel ndërkombëtar. Artistët brazilianë vazhdojnë të zhvillojnë lloje të ndryshme e të reja të Jazz-it, që përfshijnë elementët e muzikës popullore braziliane dhe ndjekin traditën e pionierëve avangardistë.

Brazili ka një histori të pasur muzikore dhe disa nga këngët më të njohura braziliane janë:

“Garota de Ipanema” nga Antonio Carlos Jobim dhe Vinicius de Moraes, është një nga këngët më të njohura Bossa Nova dhe u bë shumë popullore në vitet 1960. Ajo ka një melodi të bukur dhe është kënduar nga shumë artistë të njohur si Astrud Gilberto dhe João Gilberto.

“Aquarela do Brasil” nga Ary Barroso, është një nga këngët më të famshme braziliane që u bë shumë popullore në vitet 1930. Ajo ka një ritëm të këndshëm dhe është kënduar nga shumë artistë të njohur si João Gilberto dhe Elis Regina.

“Mas Que Nada” nga Jorge Ben Jor, është një këngë Samba e njohur dhe është kënduar nga shumë artistë të njohur si Sergio Mendes dhe Black Eyed Peas.

“Samba de Janeiro” nga Bellini, një këngë Samba e njohur, që u bë shumë popullore në vitet 1990. Ajo është kënduar nga shumë artistë të njohur si Bellini dhe Roger Sanchez.

“Chega de Saudade” nga João Gilberto, është një këngë Bossa Nova që u bë shumë popullore në vitet 1950. Kënduar nga shumë artistë si Tom Jobim dhe Gal Costa.

“Trem das Onze” nga Adoniran Barbosa, këngë Samba, kënduar nga shumë artistë të njohur si Zeca Pagodinho dhe Elis Regina.

“Águas de Março” nga Antonio Carlos Jobim, këngë Bossa Nova, e kënduar nga shumë artistë të njohur si Elis Regina dhe Tom Jobim.

“Desafinado” nga Antonio Carlos Jobim, këngë Bossa Nova, kënduar nga shumë artistë të njohur si Stan Getz dhe João Gilberto.

“Corcovado” nga Antonio Carlos Jobim, këngë Bossa Nova, e kënduar nga artistë të njohur si Astrud Gilberto dhe Stan Getz.

“Samba Pa Ti” nga Carlos Santana, këngë Samba, që u bë shumë popullore në vitet 1970.

© Arenc Leka